مصرف فرآورده های نفتی و تأثیر آن بر رشد اقتصادی ایران؛ یک رویکرد غیرخطی

به رغم اینکه رابطه بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی توسط پژوهشگران بسیاری مورد بررسی قرار گرفته است؛ اما این مطالعات نتایج یکسانی نداشته و هر کدام با توجه به دوره زمانی مطالعه، متغیرهای مدل، کشورهای مورد مطالعه و جز اینها یکی از چهار فرضیه موجود دراین زمینه، یعنی فرضیات رشد، فرضیات صرفه جویی، فرضیات خنثایی و یا فرضیات بازخوردی را تأیید کرده­اند. در این پژوهش، می خواهیم فرضیات رشد در کشور ایران را آزمون نماییم. بر اساس این فرضیات افزایش در مصرف انرژی موجب رشد اقتصادی می شود. بدین منظور با استفاده از مدل رگرسیون غیرخطی انتقال ملایم (str) رابطه رشد اقتصادی و مصرف فرآورده­های نفتی در ایران در دوره  1352-1386 را مورد بررسی قرار می دهیم. یافته ها نشان می دهد که رابطه رشد اقتصادی و مصرف فرآورده­های نفتی در ایران دارای ساختار دو نظامی بوده و در هر دو نظام رابطه رشد اقتصادی و مصرف فرآورده­های نفتی منفی بوده است. در ضمن، شدت این ارتباط منفی در نظام اول که دوره 1353-1362 را شامل می شود بزرگتر است. منفی بودن این رابطه را می توان به عنوان شاهدی بر وجود ناکارایی در استفاده از انرژی تعبیر نمود. افزون بر این، بر اساس این نتایج فرضیات رشد مبنی بر وجود یک رابطه مثبت بین رشد اقتصادی و مصرف انرژی در کشور ایران تأیید نمی­شود.